Από πού προέρχεται η ακτινοβολία;
Συνυπάρχουμε με τις ακτινοβολίες σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, καθώς μας περιβάλλει ένα μεγάλο σύνολο, φυσικών και τεχνητών πηγών ακτινοβολίας.
Στο φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε η ακτινοβολία προέρχεται από το έδαφος και την ατμόσφαιρα. Ειδικότερα, τα πετρώματα, το νερό και ο αέρας περιλαμβάνουν φυσικά ραδιενεργά στοιχεία, όπως είναι το κάλιο, το ράδιο, το ουράνιο και το ραδόνιο.
Δόσεις ακτινοβολίας
Το ραδόνιο είναι αέριο που εκλύεται από το έδαφος και τα οικοδομικά υλικά και στο οποίο αποδίδεται το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας δόσης ακτινοβολίας που λαμβάνει ο οργανισμός μας.
Η επιφάνεια της γης δέχεται συνεχώς και κοσμική ακτινοβολία, η οποία προέρχεται από ουράνια σώματα, όπως ο ήλιος.
Στην Ελλάδα, η μέση ετήσια ενεργός δόση που δέχεται ένας κάτοικος είναι συνολικά 4500 μSv ανά άτομο: 2700 μSv από φυσικές πηγές ακτινοβολίας και 1800 μSv από τις διαγνωστικές ιατρικές πρακτικές.
Οι ακτίνες Χ που χρησιμοποιούνται σε ιατρικές ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις δεν σχετίζονται με την ακτινοβολία γ που εκπέμπεται από τους ασταθείς πυρήνες ατόμων(ραδιενέργεια).
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Δεν υπάρχει όριο αρκεί να είναι διαγνωστικά χρήσιμες. Οι ακτινογραφίες δοντιών πραγματοποιούνται όταν ο οδοντίατρος κρίνει πως είναι χρήσιμες για τη διάγνωση και εφόσον αξιολογήσει το ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό του ασθενούς.
Ναι. Το κύημα βρίσκεται σε απόσταση από το κύρια δέσμη ακτινοβόλησης που είναι η στοματική κοιλότητα, και η σκεδαζόμενη ακτινοβολία η οποία φτάνει στην περιοχή της κοιλιάς είναι σχεδόν μηδενική. Επιπλέον λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας κατά την πραγματοποίηση της ακτινογραφίας. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η συνεννόηση μεταξύ οδοντιάτρου, γυναικολόγου και ασθενή για την τελική απόφαση. Επίσης οι οδοντιατρικές ακτινογραφίες δεν έχουν απολύτως καμία επίδραση σε γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες ή σε μητέρες που θηλάζουν.
Η εξέταση αυτή είναι πολύ χρήσιμη σε πολλούς τομείς της οδοντιατρικής, ιδιαίτερα για την προεγχειρητική αξιολόγηση του οστού για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων, αλλά και για έγκλειστα δόντια, κύστεις, κατάγματα και πολύπλοκα ενδοδοντικά προβλήματα. Οι συνηθισμένες οδοντιατρικές ακτινογραφίες είναι δισδιάστατες εικόνες, οι οποίες δεν μπορούν να απεικονίσουν την 3η διάσταση των δοντιών και των γνάθων, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να μην παρέχουν επαρκείς πληροφορίες για την ορθή διάγνωση.
Όχι. H δόση ακτινοβολίας είναι δεκάδες φορές μικρότερη από τη δόση της κλασσικής ιατρικής αξονικής τομογραφίας, η οποία είναι και η μοναδική εναλλακτική επιλογή για την απεικόνισης της 3ης διάστασης στην γναθοπροσωπική χώρα.
Οι ψηφιακές ακτινογραφίες χρησιμοποιούν ακτινοβολία Χ αλλά η δόση μείωνεται έως και 90% σε σχέση με τα συμβατικά συστήματα. Τα πλεονεκτήματα των ψηφιακών έναντι των συμβατικών ακτινογραφιών είναι η άμεση απεικόνιση και περαιτέρω επεξεργασία της εικόνας, και η δυνατότητα ηλεκτρονικής αποστολής (e-mail) και αρχειοθέτησης της.
Πάρα πολύ λίγη σε σχέση με αυτή που δεχόμαστε από άλλες πηγές και από το περιβάλλον.
Καθημερινά, είμαστε εκτεθειμένοι σε ακτινοβολία Χ από διάφορες πηγές, όπως το ραδόνιο, τα αεροπορικά ταξίδια και η κοσμική ακτινοβολία.
Οι δόσεις ακτινοβολίας των ακτινογραφιών κατά μέσο όρο*:
Όχι αυτή που χρησιμοποιείται για διαγνωστικούς σκοπούς. Η έκθεση σε πολύ μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας, όπως αυτές που παρατηρούνται σε μεγάλης κλίμακας πυρηνικά ατυχήματα, μπορεί να επιφέρει την άμεση καταστροφή κυττάρων, οργάνων και συστημάτων και να οδηγήσει ενίοτε στο θάνατο του ανθρώπου. Στην ιατρική, υψηλές δόσεις ακτινοβολίας χρησιμοποιούνται μόνο στην ακτινοθεραπεία, με σκοπό τη στοχευμένη καταστροφή των καρκινικών όγκων.
Δεν υπάρχει προκαθορισμένο χρονικό διάστημα όπου θα πρέπει τα παιδιά να ξανακάνουν ακτινογραφία, αυτό θα το κρίνει ο οδοντίατρος, ανάλογα με την στοματική υγεία του παιδιού.
Όχι. Οι ακτίνες Χ παράγονται κατά τη λήψη, η οποία διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα, επομένως μετά την εξέταση δεν παραμένει ακτινοβολία.
Το άτομο που υποβάλλεται σε ακτινολογική εξέταση δεν γίνεται το ίδιο ραδιενεργό και δεν εκπέμπει ακτινοβολία. Επίσης, η ακτινοβολία δεν παραμένει, ούτε συσσωρεύεται στον οργανισμό. Η ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της ακτινοβόλησης (κλάσματα δευτερολέπτου έως λίγα δευτερόλεπτα) διαπερνά τον οργανισμό. Μέρος αυτής απορροφάται από τους ιστούς και η υπόλοιπη που διαπερνά το σώμα εξασθενεί στον αέρα ή σταματά στους θωρακισμένους τοίχους του θαλάμου εξέτασης.